خونریزی مقعد در کودکان یک عارضه جدی است که باید جدی گرفته شود و در سریع ترین زمان به متخصص اطفال مراجعه کرد. این ناهنجاری در کودکان با نگرانی های زیاد والدین همراه است؛ اما سوال اینجاست که چرا برخی از کودکان دچار خونریزی مقعد می‌شوند و چه روش هایی برای درمان این عارضه وجود دارد؟ ممکن است برخی والدین بپرسند که ” چرا فرزندم دچار خونریزی مقعدی شده؟ ” یا ” علت خونریزی از مقعد در کودکان چیست؟ ” و … در ادامه متن با ما همراه باشید تا به طور کامل این اختلال گوارشی را توضیح دهیم.
خونریزی مقعدی یا رکتوم در کودکان
خونریزی مقعدی در کودکان به حالتی اطلاق می‌شود که در اثر شرایطی خاص خونریزی در دستگاه گوارش اتفاق افتاد و از طریق مقعد دفع شود.
خونریزی مقعدی ممکن است ناشی از پارکی اطراف مقعد یا بیماری های دستگاه گوارش باشد. در واقع افراد زیادی در طول زندگی به خصوص افراد بالای ۴۰ سال با خونریزی مقعدی ناشی از بواسیر مواجه می شوند که جای نگرانی ندارد. اما در کودکان ممکن است خونریزی ناشی از بیماری های دستگاه گوارش باشد. در کل هر نوع خون تیره و روشن خارج شده از مقعد خونریزی مقعدی است.
نکاتی در مورد خونریزی مقعد در کودکان
دلایل زیادی سبب خون ریزی مقعدی در کودکان می شوند، بعضی از این دلایل نگران کننده نیستند اما برخی دیگر نشان دهنده وجود بیماری های روده بزرگ و مقعد هستند. علائمی مانند یبوست، درد شکمی، اسهال و خارش از علائم خونریزی مقعدی هستند.
این بیماری علاوه بر کودکان ممکن است برای بزرگسالان هم پیش آید و نشانه دهنده بیماری های مختلفی باشد. یکی از دلایل خون ریزی مقعدی یبوست است. در واقع سفت بودن مدفوع در بسیاری از مواقع باعث خونریزی مقعدی می شود. گهگاهی خونریزی مقعدی همراه با درد و گاهی دیگر بدون درد است. این خونریزی ممکن است همزمان با دفع مدفوع باشد.
البته برخی از مواقع خونریزی بدون دفع مدفوع از مقعد خارج می شود. همچنین آسیب به دستگاه گوارش هم می تواند باعث خارج شدن خون از مقعد شود. به همین دلیل می توان گفت یکی از دلایل خونریزی مقعدی آسیب به دستگاه گوارش شامل مری، روده بزرگ و کوچک، مقعد و معده و راست روده است.
علائم خونریزی مقعدی در کودکان
خونریزی مقعدی در کودکان به شکل های مختلفی دیده می شود. به عنوان مثال ممکن است خون در مدفوع قرمز روشن یا تیره باشد. همچنین امکان دارد خونریزی مقعدی با برخی از علائم همراه باشد. این علائم عبارتند از:
- درد مقعد
- یبوست
- اسهال
زمانی که خونریزی مقعدی بدون علائم باشد با نام خونریزی مخفی شناخته می‌شود که در هنگام دفع قابل مشاهده است. البته قبل از مشاهده خون، کودک هیچ درد و علائمی را احساس نمی کند. اما زمانی که خونریزی مقعد در کودکان با علائم همراه است، به مشکلات زیر دچار می‌شوند:
- تورم شکم
- درد شکمی
- رنگ پریدگی
- گرفتگی شکم
- احساس ضعف
- افزایش ضربان قلب
- از حال رفتن یا غش کردن
علل خونریزی مقعد
در ادامه متن به عواملی که منجر به خونریزی مقعد در کودکان می‌شود اشاره خواهیم کرد:
-
هموروئید یا بواسیر
بواسیر یا هموروئید یکی از بیماری های مقعدی شایع در بزرگسالان است که می‌تواند در شرایطی خاص کودکان را نیز تحت تاثیر قرار دهد. این بیماری که در اثر متورم شدن رگ های ناحیه مقعد و رکتوم ایجاد می‌شود، می‌تواند علائمی مانند خونریزی از مقعد، احساس درد، سوزش، خارش و بالشتک های بواسیری را به همراه داشته باشد.
به همین دلیل انتظار می‌رود کودک در اثر ابتلا به یبوست مزمن، به دیواره های رکتوم و مقعد آسیب وارد شود و در نهایت خونریزی از مقعد را در کودکان ایجاد کند. البته در صورتی که کودک به این عارضه مبتلا شده باشد، در هنگام اجابت مزاج متوجه قطرات خون قرمز روشن می‌شوید.
-
بیماری شقاق
بیماری شقاق که با نام فیشر مقعدی هم شناخته می شود پارگی های کوچک در ناحیه مقعد است که می‌تواند هنگام دفع مدفوع با علائمی نظیر خونریزی از مقعد، احساس درد، سوزش و خارش در ناحیه مقعد همراه باشد. این بیماری که اغلب در کودکان مشاهده می شود اما یک بیماری جدی و نگران کننده نیست و بهتر است برای رهایی فرزندتان از درد و ناراحتی ناشی از زخم مقعد، اقدامات درمانی را برای او آغاز کنید.
-
افتادگی روده
پرولاپس روده در کودکان به سه بخش تقسیم می شود که شامل افتادگی روده خارجی، مخاطی و داخلی است. در این بیماری یک برآمدگی از سمت راست روده به واسطه مقعد شکل می گیرد. از علائم این بیماری می توانیم به خونریزی مقعدی، درد مقعد، بی اختیاری مدفوع و یبوست اشاره کنیم.
-
دیورتیکول
التهاب دیورتیکولوم های روده که با نام دیورتیکول شناخته می شود یکی از بیماری های دستگاه گوارش است که سبب خونریزی مقعدی در کودکان می شود. در این بیماری بر روی دیواره روده بزرگ برآمدگی هایی به وجود می آید که در برخی از مواقع بدون عارضه است و با نام دیورتیکولوز شناخته می شود. در واقع اگر این برآمدگی ها عفونی باشند دیورتیکولیت هستند که می‌توان آن را درمان کرد.
-
پلیپ
پلیپ روده که یکی از بیماری های دستگاه گوارش است، اغلب خوش خیم بوده و موجب خونریزی مقعدی می شود. از علائم این بیماری می توانیم به مدفوع خونی، اسهال و درد شکمی نیز اشاره کنیم.
روش های درمان خونریزی مقعد کودکان
در صورتی که کودک به خونریزی مقعدی دچار شده است، می‌توان با توجه به علت بروز این علامت تکنیک های مختلفی را، از درمان خانگی و تغییر سبک زندگی گرفته تا روش های درمان با لیزر یا در مواقع حادتر جراحی، مورد استفاده قرار داد. در ادامه متن به توضیح هر یک از این روش های درمانی می‌پردازیم:
تغییر سبک زندگی
اگر دلیل خونریزی مقعد در کودکان ناشی از یبوست باشد، بهترین راه درمان استفاده از برنامه غذایی مناسب است. مصرف مواد غذایی حاوی فیبر مانند سبزیجات و میوه ها، استفاده از مایعات به اندازه لازم و داشتن تحرک روزانه از مهم ترین راه های درمان یبوست بشمار می آید.
البته پزشکان از دارو های مختلفی برای درمان یبوست کودکان استفاده می کنند؛ اما در کنار استفاده از دارو داشتن برنامه غذایی حاوی فیبر هم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
اگر دلیل خون ریزی مقعدی کودک تان یبوست است باید در رژیم غذایی فرزند دلبندتان سبزیجات و میوه های حاوی فیبر را قرار دهید و تا حد امکان او را از خوردن غذاهایی که سبب سفت شدن مدفوع می شوند منع کنید تا به بهبودی کامل برسد.
همچنین تحرک داشتن کمک می‌کند تا حرکت روده کودک منظم شده و به زودی بیماری اش درمان شود.
لیزر درمانی
یکی از بهترین روش های درمانی که بسیاری از پزشکان برای درمان خونریزی مقعدی در کودکان پیشنهاد می‌کنند تکنیک لیزر درمانی است. این تکنیک به دلیل داشتن مزایای متعددی از جمله عدم آسیب به بافت های اطراف، حداقل درد و خونریزی، عدم ابتلا به عفونت، بدون نیاز به بیهوشی و … برای کودکان قابل اجراست و می‌تواند نتایج موفقیت آمیزی را از درمان بر جای بگذارد. همچنین درمان با لیزر در سریع ترین زمان انجام می‌شود و بیماری فرزند دلبندتان را بهبود می‌بخشد.
جراحی
یکی از روش های درمانی کودکانی که به پلیپ، شقاق و هموروئید مبتلا هستند جراحی است. در این روش با تشخیص پزشک خردسالانی که دچار مشکلات حاد گوارشی هستند، جراحی می‌شود. در این روش بیمار تحت بیهوشی کامل قرار می‌گیرد و سپس جراح با استفاده از تیغ جراحی درمان را آغاز می‌کند. در این روش بعد از جراحی خونریزی طبیعی است. همچنین بیمار با رعایت دستورات پزشک در دوره نقاهت به بهبودی کامل می رسد.
برای آشنایی بیشتر و موارد بیشتر درباره بواسیر در کودکان مقاله زیر را مطالعه فرمایید:
روش های تشخیص خونریزی مقعدی
پزشکان برای تشخیص بهتر دلایل خونریزی مقعدی در کودکان از روش های مختلفی استفاده می کنند. از این روش ها می توانیم به آزمایش خون، کولونوسکوپی، آندوسکوپی، سونوگرافی و سی تی اسکن اشاره کنیم.
یکی از نشانه های بیماری های دستگاه گوارش و روده خونریزی مقعدی است. در بسیاری از مواقع آسیب هایی که به رگ ها و بافت های اطراف مقعد وارد می شود سبب خونریزی شده و گاهی با درد همراه است. همچنین گاهی خونریزی مقعدی نشان دهنده بیماری های دستگاه گوارش هستند که باید سریعا درمان شوند.
